Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)

15 Ağu

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)

Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 15 Kasım 1956 tarihinde, Ankara’da kurulmuş bir devlet üniversitesidir.

Türkiye’de yükseköğretim kurumlarının sayısının henüz çok az olduğu 1950’ler Türkiye’sinde Ankara’da yeni bir üniversitenin kurulması fikri ortaya çıkmıştır. Soğuk Savaş döneminin kendisini iyice hissettirdiği ve Türkiye’nin Batı Bloku ve NATO içinde yer almaya başladığı bu dönemde Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) başta olmak üzere çeşitli devletlerle ve uluslararası organizasyonlarla yakın bir iş birliği içine girmişti. Bu doğrultuda, Türkiye askerî, sanayi ve eğitim alanlarında finansal ve teknik destek alıyordu.  Orta Doğu Teknik Üniversitesinin (ODTÜ) kuruluş süreci de “Birleşmiş Milletler Teknik Yardım Programı” çerçevesinde yapı işleri ve şehircilik konularında danışmanlık yapmak üzere Türkiye’de bulunan uzmanlardan Charles Abrams’ın 1954 yılındaki tavsiyesiyle başlamıştır. Öncelikle dönemin Başbakan Yardımcısı olan Fatin Rüştü Zorlu’ya sonrasında Maarif Vekiline yeni bir üniversite kurulma fikri sunulmuştur. Hükûmetin bu öneriye olumlu bakmasıyla süreç başlamıştır. Başlangıçta kurulacak yeni üniversitenin mimarlık eğitimi ile sınırlı küçük bir eğitim kurumu olması düşünülmüştü. Hem gelişmekte olan Ankara’nın hem de çevre illerin mimari ve şehircilik açısından gelişmesi için gereken teknik elemanları yetiştirmek temel amaçtı. Ancak Karayolları Genel Müdürlüğünün kurucu genel müdürlüğünü de yapmış olan ve ODTÜ’nün kurulmasında rol oynayan Vecdi Eker’in ısrarları ve Başbakan Adnan Menderes’in olumlu yaklaşımlarıyla daha büyük bir kurumun ortaya çıkması mümkün olmuştur.

Yeni açılan kurum başlangıçta “Orta Doğu Yüksek Teknoloji Enstitüsü” adıyla 15 Kasım 1956 tarihinde eğitime başlamıştır. Kuruluş aşamasının daha kolay olması için bir enstitü şeklinde işe başlamanın daha uygun olacağı düşünülmüştü. Henüz hukuki bir statüye sahip olmayan Üniversite için ilk olarak 29 Ocak 1957 tarihinde “Kuruluş ve Hazırlıkları Hakkındaki 6887 sayılı Kanun” çıkarılmıştır. Sonrasında ise ODTÜ’ye özel bir statü ve hukuki dayanak sağlayan 27 Mayıs 1959 tarihli “7307 sayılı Kuruluş Kanunu” kabul edilmiştir.

7307 sayılı ODTÜ Kanunu’nun 3. maddesiyle Üniversitenin yönetiminde en etkili yapı olarak Mütevelli Heyeti belirlenmişti. Bu maddeye göre, Üniversitenin sevk ve idaresinden sorumlu olan Mütevelli Heyeti, dokuz kişiden oluşacak ve görev süreleri altı yıl olacaktı. Heyet üyeleri Bakanlar Kurulu kararı ve Cumhurbaşkanının onayı ile seçilecektir. Heyetin ilk teşkili sırasında üç kişi iki yıl süreyle, üç kişi dört yıl süreyle ve üç kişi de altı yıl süreyle atanacaktır. Bu şekilde her iki yılda bir mütevelli heyetinin üç üyesi yenilenecektir. Mütevelli Heyeti üyeleri gençliğin yetiştirilmesine alaka göstermiş olan, geniş kültür anlayışına sahip, iyi karakterde, seçkin Türk vatandaşları arasından seçilecektir. Mütevelli Heyeti üyelerinden hiçbiri ODTÜ’de öğretim üyesi, idaresi ve müstahdem olarak vazife alamayacaktır. Üyelerin en fazla üçü kamu hizmetinde bulunanlardan veya devlet memurlarından seçilebilecekti.

Mütevelli Heyeti, ODTÜ’nün rektörünü ve müşavir rektörünü atama yetkisine sahipti. Rektör, Türk vatandaşları arasından süre sınırlaması olmaksızın atanabilirken, müşavir rektör ise yabancı ülke vatandaşlarından en az bir, en çok beş yıl süreyle atanacaktı. 7307 sayılı Kanun’da rektörün yetkileriyle ilgili olarak sadece “Rektör, üniversite öğretim üyeleri ile diğer personeli üzerinde doğrudan doğruya murakabe salahiyetine sahiptir.” ifadesi yer almıştır. Müşavir rektörün görev tanımında “Kendisine rektör ve Mütevelli Heyeti tarafından tevdi edilecek araştırma ve öğretimle ilgili vazifeleri ifa ve mesuliyetleri deruhte eder.” ifadeleri yer almaktaydı. Ayrıca müşavir rektör, akademik mertebede üniversite rektöründen sonra gelmekteydi. Yapılan kanuni düzenlemelerden sonra W.R. Woolrich (1959-60) ilk müşavir rektör olarak atanmış aynı zamanda Şubat 1960’a kadar geçici olarak rektörlük görevini de üstlenmiştir. Yerine atanan başka bir Amerikalı olan Burdell ise 27 Mayıs 1960 Askerî Darbesi’ne kadar rektörlük görevini yürütmüştür.

27 Mayıs Askerî Darbesi sonrasında 7307 sayılı Kanun’un 3.  maddesinin değiştirilmesine dair 8 Ağustos 1960 tarihinde 43 numaralı Geçici Kanun kabul edilmiştir. Bu değişiklikle Mütevelli Heyeti üyelerinin atanmasında Millî Eğitim Bakanı’nın teklifi, Bakanlar Kurulunun kararı ve Devlet Başkanı’nın onayı şartı getirilmiştir. Bu geçici Kanun’un önceki Kanun’dan temel farkı Millî Eğitim Bakanı’nın teklifi hususunun Kanun’a eklenmesidir. Kanun değişikliğinde üyelerin en fazla üçünün kamu görevlisi veya devlet memuru olabileceğine ve her iki yılda üç üyenin yenilenmesine yönelik kısıtlamalar da kaldırılmıştır. Yine geçici Kanun ile ODTÜ’nün Mütevelli Heyeti üyelerinin görevlerine son verilmiş ve yeni heyet oluşturuluncaya kadar hak ve yetkileri Millî Eğitim Bakanı’na devredilmiştir.

28 Ekim 1963 tarihli 6/2358 sayılı Kararname ile gerçekleştirilen atamada ODTÜ Mütevelli Heyeti üyeleri şu isimlerden oluşmaktaydı: İş Bankası Genel Müdürü Bülent Yazıcı, Profesör Cahit Talas, Ereğli Demir Çelik Fabrikaları İdare Heyeti Başkanı Daniş Koper, Siyasal Bilgiler Fakültesi Profesörü Fehmi Yavuz, İstanbul Teknik Üniversitesi Profesörü Mustafa Santur, Sanayici Nejat F. Eczacıbaşı, Sınai Müşavir Orhan Mersinli (Başkan), Maden Tetkik Arama Enstitüsü Genel Müdürü Sadrettin Alpan ve Siyasal Bilgiler Fakültesi Doçenti Turan Güneş

Hukuki ve kurumsal konuların daha tamamlanmadığı bir dönemde, henüz bir kampüsü ve binaları olmayan Orta Doğu Yüksek Teknoloji Enstitüsüne Kızılay’da Millî Müdafaa Caddesi’nde bulunan Emekli Sandığına ait bir bina tahsis edilmiş ve 15 Kasım 1956 tarihinde ilk olarak Mimarlık Bölümüne alınan 50 öğrenci ile eğitim hayatına başlamıştı. 1957 yılında ise Makine Mühendisliği Bölümü kurulmuş ve öğrenci kabul edilmiştir. Aynı yıl içinde İnşaat Mühendisliği Bölümü de faaliyete geçmiştir. Mevcut binanın yetersiz kalmaya başlamasıyla ODTÜ’ye Türkiye Büyük Millet Meclisi yerleşkesi içinde bulunan ve henüz inşaatı tamamlanmamış bir idare binası tahsis edilmiştir. Burada kurulan başka barakalarla da Üniversitenin bina ihtiyacı karşılanmaya çalışılmıştır. Bu sebeple o dönemde ODTÜ için “baraka üniversitesi” ve “gecekondu üniversitesi” gibi yakıştırmalar yapılmıştır. Aynı dönemde ODTÜ’ye Ankara’nın yaklaşık 20 kilometre dışında kalan geniş bir alan tahsis edilmiş ve 2 Ekim 1957 tarihinde Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Meclis Başkanı Refik Koraltan ve Başbakan Adnan Menderes’in katıldığı bir “temel kazma” töreni düzenlenmiştir. Fakat 1962 yılına kadar yeni kampüs alanının inşasında uzunca bir süre ilerleme kaydedilememiş ve ODTÜ eski binalarında eğitime devam etmiştir.

Altyapıda yaşanan sıkıntılara rağmen ODTÜ gelişimini sürdürmeye devam emiştir. Mimarlık (1956), Mühendislik (1957), İdari Bilimler (1957) ve Fen Edebiyat (1959) fakülteleri kurulmuştur. Bu dönemde, ODTÜ’nün sadece Türk öğrencilere hitap eden bir kurum olmanın ötesinde, başta Orta Doğu ülkeleri olmak üzere farklı ülkelerden öğrenci kabul eden ve eğitim dili İngilizce olan bir kurum olmasına yönelik hükûmet tarafından da bir irade vardı. 7307 sayılı ODTÜ Kuruluş Kanunu’nda bu hususlara yer verilmişti. Ancak başından itibaren ODTÜ’nün eğitim dilinin İngilizce olması, Mimarlık Fakültesinin kurucu dekanının ise Thomas Godfrey (1956-59) adlı bir Amerikalı olması ve öğretim üyelerinin başlangıç aşamasında çoğunlukla Amerikalılardan oluşması üniversiteye yönelik bazı tepkilerin ortaya çıkmasına sebep olmuştu. ODTÜ’nün bir Amerika kurumu olduğuna dair eleştiriler söz konusuydu. Aslında kuruluş aşamasında ODTÜ’nün masraflarının büyük kısmı Türk Hükûmeti tarafından karşılanmıştı. Dışarıdan gelen desteklere bakıldığında ise Birleşmiş Milletler (BM), İngiltere ve Avrupa Konseyinin katkı sağladıkları görülür. ODTÜ için hükûmet tarafından 45 bin dönümlük bir arazi tahsisinin yanında 1957’de 4 milyon lira, 1958’de 12,5 milyon lira ve 1959’da ise 13,5 milyon liralık ödenek ayrılmıştı. Aynı dönemde BM tarafından 2,5 milyon Amerikan Doları ve İngiltere tarafından 45 bin İngiliz Poundu yardım yapılmıştı. Avrupa Konseyi de 1,5 milyon Amerikan Doları tutarında  bir kredi vermişti. Yine İngiltere Hükûmeti tarafından Ocak 1959’da Bağdat Paktı vasıtasıyla laboratuvar malzemeleri bağış yoluyla gönderilmişti.

ABD ise daha ODTÜ’nün kuruluşu sırasında BM tarafından desteklenen projeye karşı olumsuz bir tavır takınmıştı. 1959 yılında BM Özel Fonu’ndan UNESCO aracılığıyla ODTÜ’ye yapılması planlanan yardım öncesinde T.C. Dışişleri Bakanlığının BM İdare Heyeti üyesi devletlerle yaptığı görüşmelerde Danimarka, Fransa, Hollanda, Yugoslavya, Arjantin ve Pakistan hükûmetleri öneriyi destekleyeceklerini bildirmişlerdi. Amerikan Hükûmeti ise “delegelerine Dışişleri Bakanlığınca gönderilecek talimatların evvelden açıklanmaması hususunda bir prensip kararları olduğu” şeklinde bir cevap vererek net bir tavır göstermemiştir. Sovyetler Birliği ise bu desteğe açıkça karşı çıkmıştır. ABD’nin ODTÜ’ye yönelik tavrı 1963 yılından itibaren bir ölçüde değişmeye başlamıştır. ODTÜ’nün başarılı bir üniversite olarak kendisini göstermesi üzerine önce Ford Vakfı 250 bin dolarlık, sonrasında da Amerikan Hükûmeti 350 bin dolarlık destek kararı almıştır.

27 Mayıs 1960’ta gerçekleşen askerî darbeye kadar Amerikalı idareciler tarafından yönetilen ODTÜ’de bu dönemden sonra Türk rektörler görev almaya başlamıştır. İlk Türk rektör olarak Turhan Fevzioğlu (1960-61) atanmıştır. Sonrasında kısa bir süre ile Seha Meray (1961) rektörlük görevinde bulunmuştur. İlk defa uzun süreyle görev yapan ve ODTÜ’nün kurumsallaşmasında önemli bir rol üstlenen rektör ise Kemal Kurdaş (1961-69) olmuştur.

ODTÜ’ye yönelik ilginin gittikçe artması daha önce tahsis edilen arazide yeni bir yerleşkenin inşasının başlamasını zorunlu hâle getirmişti. 11 Mayıs 1962 tarihinde düzenlenen bir törenle yeni yerleşkenin temel atma töreni gerçekleştirilmiştir. Yoğun çabalar sonucunda 1963 yılında ODTÜ yeni yerleşkesine taşındı. Başta dönemin rektörü Kemal Kurdaş olmak üzere Üniversite personelinin ve öğrencilerin yoğun çabalarıyla çorak bir arazi durumunda olan yerleşke ağaçlandırıldı.

ODTÜ’nün kısa sürede kat ettiği mesafe çok büyüktü. 1963 yılına gelindiğinde ODTÜ’nün öğrenci sayısı 2100 iken, görev yapan öğretim üyesi sayısı 65’i yabancı olmak üzere 300’e ulaşmıştı. Aynı yıl ODTÜ için “dünyanın en hızlı gelişen üniversitesi” nitelemesi de yapılmıştı. ODTÜ’deki bu ilerleme 1960’lar boyunca devam etmiş ve 1970 yılına gelindiğinde öğrenci sayısı 6048’e ulaşırken öğretim üyesi sayısı 59’u yabancı ve 490’ı Türk olmak üzere 546’ya ulaşmıştı.

1968’den başlayarak 1970’li yıllar ODTÜ için oldukça çalkantılı geçmiştir. Sıklıkla yaşanan öğrenci olayları ve boykotlar yüzünden eğitim-öğretim faaliyetleri kesintiye uğramış, Deniz Gezmiş başta olmak üzere dönemin sol öğrenci liderleri ODTÜ yerleşkesi içinde saklanmış ve güvenlik güçleri tarafından müdahaleler gerçekleşmiştir. Bu dönemin en dikkat çekici ve sembolik olaylarından biri de Kasım 1968’de Ankara’ya atanan ABD Büyükelçisi Robert Komer’in 6 Ocak 1969 tarihinde ODTÜ’yü ziyareti sırasında aracının öğrenciler tarafından ters çevrilerek yakılması olmuştur. 12 Mart 1971 Askerî Muhtırası’na kadar büyük olaylar yaşanmış ve Muhtıra sonrasında ODTÜ’nün kapatılması düşüncesini dile getirenler olmuştur. Bu dönemde ODTÜ’ye rektör olarak Emekli General Şefik Erensü atanmıştır. Sonraki yıllarda da ODTÜ’de öğrenciler, öğretim üyeleri, rektörler ve mütevelli heyeti üyelerinin dâhil olduğu tartışmalar ve çatışmalar devam etmiştir. 1970’ler boyunca atanan rektörler kısa süre görevde kalabildiği için idari sıkıntılar yaşanmıştır. 70’li yıllarda sırasıyla Erdal İnönü (1970-71), Şefik Erensü (1971-72), İsmet Ordemir (1972-74), Tarık Somer (1974-76), Ilgaz Alyanak (1976-77), Nuri Saryal (1977-79) ve Mehmet Kıcıman (1979-82) rektörlük görevini üstlenmişlerdir.

12 Eylül 1980 Askerî Darbesi Türkiye’deki yükseköğretim üzerinde genel olarak önemli bir etki yaratmıştır.  Özellikle 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu üniversitelere ilişkin en önemli çerçeveyi oluşturmuştur. Ayrıca hem 2547 sayılı Yükseköğretim hem de 2680 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Kuruluş, Görev ve Yetkilerinin Yeniden Düzenlenmesi ile İlgili Yetki Kanunu’na istinaden 22 Haziran 1982 tarihinde kabul edilen Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye’de yükseköğretim kurumları yeniden teşkilatlandırılmıştır. Kararname’de ODTÜ’nün özel yapısına dokunulmamakla birlikte teşkilatlanmasında bazı değişiklikler yapılmıştır. Buna göre İdari Bilimler Fakültesinin adı İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi olarak değiştirilmiş; Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri Enstitüleri kurulmuştur. Erdemli Deniz Bilimleri Bölümü ise Erdemli Deniz Bilimleri Enstitüsü olarak yeniden yapılandırılmıştır. Ayrıca daha önce Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olan Gaziantep ve Kahramanmaraş Meslek Yüksekokulları da Gaziantep Mühendislik Fakültesine bağlanmıştır. Kararname ile Lisansüstü Eğitim Fakültesi ise kaldırılmıştır.

1980’lerden itibaren ODTÜ’de idari ve akademik anlamda oldukça istikrarlı bir dönem yaşanmıştı. Bu dönemde, Mehmet Kıcıman (1979-82), Mehmet Gönlübol (1982-1987), Ömer Saatçıoğlu (1987-1992), Suha Sevük (1992-2000), Ural Akbulut (2000-2008), Ahmet Acar (2008-2016) ve Mustafa Verşan Gök (2016- ) rektörlük görevlerini üstlenmişlerdir.

2023 yılı itibarıyla ODTÜ’de Mimarlık, Fen Edebiyat, Mühendislik, İktisadi ve İdari Bilimler ve Eğitim Fakülteleri ile Sosyal Bilimler, Fen Bilimleri, Deniz Bilimleri, Enformatik ve Uygulamalı Matematik Enstitüleri yer almaktadır. Ayrıca ODTÜ bünyesinde Meslek Yüksekokulu ve Yabancı Diller Yüksekokulu da faaliyet göstermektedir. Bunların dışında, Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve ODTÜ arasında 2000 yılında imzalanan protokol ve 2003 yılında çıkarılan yasa ile ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü kurulmuştur.

Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen Türkiye’deki araştırma üniversitelerinden biri olan ODTÜ gerek yurt içi gerek yurt dışı kaynaklı üniversite sıralamalarında Türkiye’nin en önde gelen yükseköğretim kurumlarından biri olarak ön plana çıkmaktadır. ODTÜ “uluslararası düzeyde öncü, bölgesini ve dünyayı dönüştüren bir üniversite” olma vizyonuyla kaliteli bir lisans ve lisansüstü eğitimi, akademik çalışmaları, projeleri, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini teşvik eden bir akademik anlayışla faaliyetlerini sürdürmektedir. ODTÜ’de eğitim dili kuruluşundan itibaren İngilizce’dir.

ODTÜ’de 2021 yılı verilerine göre 26.451 öğrenci eğitim görmektedir. Bu öğrencilerin 7128’i lisansüstü programlara kayıtlıdır. 2021 yılı itibarıyla toplam mezun sayısı ise 143.739’dur. Yine aynı yıldaki verilere göre 2162 akademik ve 2527 idari personel ODTÜ’de görev yapmaktadır.

ODTÜ, üniversite sıralaması gerçekleştiren farklı derecelendirme kuruluşlarının listelerinde sıklıkla yer almaktadır. Sıralamalardaki yeri yıllar içinde farklılık gösterse de ODTÜ Türk üniversiteleri arasında listelerde en üstlerde yer alan kurumlardan biridir. ODTÜ, Times Higher Education (THE) sıralamasında 2011 yılından itibaren düzenli olarak yer bulmaktadır. 2011 yılında 183’üncü sırada, 2014 yılında 201-225 bandında yer alan ODTÜ 2023 yılı sıralamasında ise 500-600 bandında yer almıştır. Webometrics Dünya Üniversiteler Sıralaması (Webometrics Ranking of World Universities) tarafından hazırlanan 2021 yılına ait listede 497’nci sırada yer alan ODTÜ, ilk 500 içinde yer alan tek Türk üniversitesi olmuştur. 2023 sıralamasında yine en üstte yer alan Türk üniversitesi olma konumunu korumakla birlikte genel listede 531’inci sırada yer almıştır. CWUR (The Center for World Universities Rankings) tarafından yayınlanan 2022-2023 sıralamasında Türk üniversiteleri arasında en üstte yer alan ODTÜ dünya genelinde değerlendirilen 19.788 üniversite arasında 595’inci sırada yer almıştır.

Serkan GÜL

KAYNAKÇA

T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA)

BCA 147-48-11/18.09.1957

BCA 77-484-5/00.00.1959

BCA 151-68-19/14.01.1959

BCA 159-15-4/30.03.1961

BCA 174-56-17/28.08.1963

BCA 230-12-16/20.02.1969

T.C. Resmî Gazete

Sayı: 10222, Tarih: 4 Haziran 1959

Sayı: 10575, Tarih: 11 Ağustos 1960

Sayı: 17760, Tarih: 20 Temmuz 1982

Araştırma ve İnceleme Eserler

ABRAMS, Charles, Housing in the Modern World: Man’s Struggle for Shelter in an Urbanizing World, Faber and Faber Press, Londra 1969

AKYOL, Melike, Photograph as an Architectural Document: A Visual Archive for METU Campus, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 2012

ERDİM, Burak, Landed Internationals: Planning Cultures, the Academy, and the Making of Modern Middle East, University of Texas Press, 2020

ERSOY, Uğur, Bozkırı Yeşertenler-ODTÜ Kuruluş Yılları, Evrim Yayınları, İstanbul 2002

GÜRAN, Sait, “Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin Özerkliği Sorunu”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C 36, S 1-4 (1970), s. 115-144

HASDOĞAN, Gülay vd., “ODTÜ ve Endüstriyel Tasarım Eğitiminde “Ortadoğu” Ekolü: Yerele ve Dışarıya Sınırdaş Bir Türkiye Modernleşmesi Örneği”, Tasarım Kuram, S 17 (Özel Sayı 4), 2021, 29-64

KURDAŞ, Kemal, ODTÜ Anıları, ODTÜ Yayınları, Ankara 2011

OTAÇ, Buse Ceren, Understanding the Notion of University Choice in the Process of University Entrance Exam in Turkey: A Case Study at METU, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 2019

REED, Howard A., “Hacettepe and Middle East Technical Universities”, Minerva, Vol. 13, No. 2, Summer 1975, 200-235

YORGANCIOĞLU, Derya, Re-Constructing the Political and Educational Context of the METU Project,  yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 2010

İnternet Kaynakları

ODTÜ Tarihi Belgeseli Bölüm 1 – Bozkırı Yeşertenler (ODTÜ GİSAM) (https://www.youtube.com/watch?v=Bz6h3MpPx8A) (Erişim Tarihi: 15.06.2023).

ODTÜ Tarihi Belgeseli Bölüm 2- Zor Yıllar (ODTÜ GİSAM)    (https://www.youtube.com/watch?v=pIxeYsghInk ) (Erişim Tarihi: 15.06.2023)

https://www.metu.edu.tr/tr/tarihce (Erişim Tarihi: 15.06.2023)

http://ilkbakista.odtu.edu.tr/  (Erişim Tarihi: 19.06.2023)

https://ncc.metu.edu.tr/tr/announcement/ilk-500de-t%C3%BCrkiyeden-tek-odt%C3%BC (Erişim Tarihi: 19.06.2023)

https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/middle-east-technical-university  (Erişim Tarihi: 19.06.2023)

https://www.webometrics.info/en/Europe/Turkey?sort=asc&order=Impact%20Rank%2A (Erişim Tarihi: 19.06.2023)

https://cwur.org/2022-23.php (Erişim Tarihi: 19.06.2023)

11/12/2024 tarihinde https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/orta-dogu-teknik-universitesi-odtu/ adresinden erişilmiştir

Benzer Yazılar