Ahmet İhsan Yalçın (1899-1966)

Ahmet İhsan Yalçın (1899-1966)

Ahmet İhsan Yalçın, 1899 yılında Gerede’de doğdu. Babasını adı Salih, annesinin adı Bahire’dir. İlk ve orta öğrenimini Gerede’de, lise öğrenimini Kastamonu ve Bolu Sultanisi’nde tamamladı. Bolu Sultanisinin onuncu sınıfında iken Birinci Dünya Savaşının çıkmasından sonra 1916 Eylül’ünde silah altına alındı. Erenköy Zabit Talimgâhına sevk edildi. 1918 yılında Çanakkale’de Beşinci Ordu emrine verildi. Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından sonra 5 Mart 1919 tarihinde terhis edildi. Milli Mücadelenin başlaması üzerine 1920 Haziranında Bolu’da Dördüncü Fırka emrine verilen Yalçın, Bolu havalisinde ve 24. Fırkada Sakarya Savaşına kadar bölük ve takım kumandanlıklarında bulundu. Birinci ve İkinci İnönü, Kütahya-Eskişehir ve Sakarya Savaşlarına katıldı. Bu savaşlarda sol kolu ve göğsünden iki ağır yara aldı. Bunun sonucunda sol kolu sakat kaldı. Milli Mücadelenin sonuna kadar değişik birliklerde görev alan Yalçın, Lozan Antlaşması’nın imzalanmasından sonra terhis edildi. Millî Mücadele sonrasında İstiklal Madalyası’yla ödüllendirildi.

Askerlik hayatından sonra memleketi Gerede’ye dönen Ahmet İhsan Yalçın, ticaretle meşgul olmaya başladı. 1923 yılında açılan Gerede Türk Ocağı’nın kurucuları arasında yer aldı. Ocağın ilk olarak idare heyetine, ardından da başkanlığına seçildi. Yalçın, Türk Ocaklarının 1931 yılında kapatılmasına kadar bu görevini sürdürdü.

Ahmet İhsan Yalçın, 1925 yılında Cumhuriyet Halk Fırkası’na girdi. Partinin farklı kademelerinde görev yapan Yalçın, Kaza İdare Heyeti Başkanlığı’na seçildi. Partinin Dördüncü ve Beşinci Kurultaylarına Bolu delegesi olarak katıldı. 1925-1943 tarihlerinde partinin vilayet kongrelerinde Gerede delegesi olarak yer aldı. Yalçın, 1927-1943 arasında Bolu Vilayeti Umumi Meclisi’nde Gerede azası olarak görev aldı.

Ahmet İhsan Yalçın, 1934 yılında Gerede Belediye Başkanlığı’na seçildi. Bu görevini Elâzığ milletvekilliğine seçildiği 1943 yılına kadar sürdürdü. Yalçın, bu görevinde belediye itfaiyesinin modernleştirilmesini, şehrin elektrik işlerinin tanzim edilmesini ve 25 dükkândan oluşan bir sebze halinin inşasını sağladı. Ayrıca şehrin mesire yeri olan Esentepe mevkiinde otel, pavyon, park ve yazlık evler inşa etti. Bunlara ilaveten şehrin dışında yeni bir tabakhane yapımına öncülük etti.

Gerede Halkevinin farklı kademelerinde görev yapan Ahmet İhsan Yalçın, 1940 yılında halkevinin başkanlığına seçildi. Başkanlığı döneminde şehrin ihtiyaçlarını görebilecek kapasitede modern bir halkevi binası yaptırdı. CHP Genel Sekreterliği’nden aldığı yardımlarla halkevinin ihtiyaçlarını karşılayan Yalçın, kurumun bünyesinde bir kayak takımı oluşturdu. 1942 yılı itibarıyla kurumun spor şubesinde 30 gence Çarşamba günleri akşamları kayak hakkında nazari bilgiler verildi. Bu gençler, Gerede’ye yakın Esentepe, Gölbayırı, Karaçalılık ve Kaynarlar mevkilerinde düzenli olarak kayak yaptı.

Ahmet İhsan Yalçın, 1939 yılından itibaren Tayyare Cemiyeti, Kızılay Cemiyeti, Çocuk Esirgeme Kurumu başkanlıklarında bulundu. Başarılı çalışmalarıyla dikkat çeken Yalçın, Tayyare Cemiyeti Genel Merkezi’nce takdirname ile ödüllendirildi. 8 Eylül 1941 tarihinde yedek subay olarak tekrar askere çağrıldı ve askeri postada evrak müdürlüğüne getirildi.

Ahmet İhsan Yalçın, TBMM’nin VII. Döneminde 28 Şubat 1943 tarihli mazbatayla CHP’den Elâzığ milletvekili oldu. Ardından VIII. Dönemde 54199 oy ve 23 Temmuz 1946 tarihli mazbatayla CHP Bolu milletvekilliğine seçildi. Yalçın, 12 Ağustos 1946 tarihinde TBMM İçişleri Komisyonu üyeliğine seçildi. 11 Kasım 1946, 5 Kasım 1947, 5 Kasım 1948 ve 7 Kasım 1949 tarihlerinde aynı üyeliğe tekrar seçildi.

Ahmet İhsan Yalçın’ın özellikle Bolu milletvekilliği döneminde Mecliste aktif olduğu görülmektedir. Sorumluluk sahasındaki vatandaşın sosyo-ekonomik sorunlarını Meclis’e taşıyan Yalçın, çok farklı müzakerede söz alarak fikirlerini paylaştı.  Yalçın’ın bazı konularda ilgili bakanlara sözlü ve yazılı önergeler verdiği dikkat çekmektedir. Bunlardan birinde Yalçın, Ekonomi Bakanı Cavit Ekin’e halkın linyit kömürü ihtiyacının nasıl karşılanacağı ve orman bölgelerindeki halkın geçiniminin sağlanması için buralarda kâğıt hamuru tesislerinin kurulup kurulamayacağı yönünde yazılı olarak bir soru sordu. Yalçın başka bir yazılı soruda Ekonomi ve Ticaret Bakanı Cemil Said Barlas, Tarım Bakanı Cavid Oral ve Ulaştırma Bakanı Dr. Kemal Satır’a İzmit Kâğıt Fabrikasına tahsis olunan tomrukların sevkinde neden Karabük istasyonunun kullanılmadığını dile getirdi. Yine Yalçın ve üç arkadaşının Milli Korunma Kanunu’nun 30. maddesinin değiştirilmesine yönelik bir kanun teklifi sunmaları fakat sonradan bu teklifi geri almaları dikkat çekmektedir. Bir sözlü soruda Ekonomi Bakanlığı’na Türkiye’deki tiftik mahsulünün durumunu soran Yalçın’ın özellikle memleketi Bolu’da bir kâğıt hamuru fabrikasının kurulması yönünde yoğun bir mesai sarf ettiği görülmektedir. Fakat Yalçın’ın bu mesaisi, İşletmeler Bakanlığı’nın verdiği olumsuz rapor üzerine sonuçsuz kaldı.

Naime Hanım’la evlenen Yalçın, bu evliliğinden Hamide, Hayrettin, Türkân, Suna ve Cengiz adlarında üçü kız beş çocuk sahibi oldu. Yalçın, 5 Mart 1966 tarihinde vefat etti.

 Celil BOZKURT 

KAYNAKÇA

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (B.C.A)., 490.1.0.0-298.1201.1. 80

B.C.A., 490.1.0.0- 366.1539.1

DEMİREL, Ahmet, Tek Partinin İktidarı: Türkiye’de Seçimler ve Siyaset (1923-1946), İletişim Yay, İstanbul 2015.

EVCİN, Erol, Bolu Vilayetindeki Halkevleri ve Halkodaları (1932-1951), İkinci Adam Yayınları, Ankara 2023.

KAYA, Mehmet, II. Meşrutiyet’ten Çok Partili Hayata Geçişte Bolu’nun İdari ve Sosyal Durumu (1908-1950), Bolu İl Özel İdaresi Yayınları, Konya 2013.

TBMM Albümü 1920-2010, I. Cilt, TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınlar, 2. Baskı, Ankara 2010,

Türk Parlamento Tarihi TBMM VIII. Dönem (1946-1950), III. Cilt, (Hazırlayan: Mustafa Cufalı), TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları, Ankara 2012.

TBMM. TUTANAK DERGİSİ DÖNEM 8, CİLT 9, Tarih: 23.1.1948.

TBMM. TUTANAK DERGİSİ DÖNEM 8, CİLT 10, Tarih: 13.11.1948

TBMM. TUTANAK DERGİSİ DÖNEM 8, CİLT 18, Tarih: 18.4.1949

TBMM. TUTANAK DERGİSİ DÖNEM 8, CİLT 19, Tarih: 9.5.1949.

TBMM. TUTANAK DERGİSİ DÖNEM 8, CİLT 23, Tarih: 9.1.1950.

Ekler: