Hüseyin Hüsnü Bey (Hüsnü Orakçıoğlu) (1887-1947)

Hüseyin Hüsnü Bey (Hüsnü Orakçıoğlu) (1887-1947)

Türk Siyasetçi.

Hüseyin Hüsnü Bey, 1887 yılında Bitlis’te doğdu. Genç Sancağı polis memurlarından Orakçızade Süleyman Nazif Efendi’nin oğludur. Annesi ise Pakize Hanımdır. İlköğrenimini Bitlis İptidai (ilkokul) Mektebinde tamamlayan Hüseyin Hüsnü Bey, Mülki ve Askeri Rüştiyesi (ortaokul)’nde de orta öğrenimini tamamlamıştır.

Hüseyin Hüsnü Bey, Mülki ve Askeri Rüştiyesi’ndeki öğrenimini tamamladıktan sonra Genç Sancağı Tahrirat Kaleminde Kâtip olarak devlet hizmetine girdi. Bir süre bu görevde maaşsız olarak çalıştıktan sonra 14 Eylül 1902’de Tahrirat Kaleminde 30 kuruş maaşla çalışmaya devam etmiştir. Aynı yıl içerisinde 6 Ekim 1902’de maaşına 70 kuruş zam yapılmış. Hüseyin Hüsnü Bey, bu kademede yaklaşık olarak iki yıl çalıştıktan sonra 6 Kasım 1904’te 215 kuruş maaşla Liva evrak memuriyetine tayin edilmiştir. 28 Aralık 1907’de 35 kuruş zamla maaşı 250 kuruşa yükseltilmiştir.4 Haziran 1908’te aylık 400 kuruş maaşla Liva idare heyeti baş kitabetine terfi ettirilmiştir. 20 Kasım 1909’da yapılan düzenleme ile Hüseyin Hüsnü Bey’in bu görevde devam etmesine karar verilmiş ve maaşı da 600 kuruşa yükseltilmiştir. Hüseyin Hüsnü Bey, 11 Haziran 1913’te Huyûd Bucağı Müdürlüğüne atandı. 15 Eylül 1913’te de Bitlis İl İdare Kurulu Başkâtip Yardımcılığı’na getirildi. 27 Haziran 1917’de Başkâtipliğe yükseltildi. Hüseyin Hüsnü Bey, askerlik hizmetini de nakdi bedelini ödeyerek ifa etmiştir.

Hüseyin Hüsnü Bey, I. Dönem TBMM için 3 Nisan 1920’de yapılan seçimde 48 oy alarak Bitlis’ten milletvekili seçilmiştir. Meclisin 8 Temmuz 1920 tarihli 30. Oturumunda seçim mazbatası okunmuş ve 16 Ağustos 1920’de meclise katılmıştır. Dilekçe, İçtüzük Komisyonlarında ve Memurin Muhakematı Tetkik Heyetinde çalıştı. III. Toplantı yılında Dilekçe Komisyonunun Kâtipliğini yapmıştır. Son toplantı yılında Başkanlık Divanı için yapılan seçimde Divan Kâtipliğine getirilmiştir. Dönem sonuna kadar kâtiplik vazifesini sürdürmüş ayrıca mecliste farklı zamanlarda ikinci ve beşinci şube azalıklarında bulunmuştur.

Hüseyin Hüsnü Bey, Birinci Dönem TBMM’den sonra bir yere memur olarak atanmak istemesi üzerine 7 Mayıs 1924’te Ankara İl İmar ve İskân Müdürlüğü’ne atanmıştır. Yaklaşık olarak üç ay bu görevde kalan Hüseyin Hüsnü Bey, 19 Temmuz 1924’te Yumurtalık Kaymakamlığına tayin olunmuştur. Ancak Hüseyin Hüsnü Bey’in Yumurtalık Kaymakamlığına tayin tarihi Türk Parlamento Tarihinde 12 Ağustos 1924 olarak geçmektedir. Yumurtalık günümüzde Adana ilinin bir ilçesidir. Bu görevinde de yaklaşık olarak üç yıl kalmıştır. Yumurtalık ilçesinin bucak haline getirilmesi ile 10 Mart 1927’de Yabanad (Kızılcahamam) Kaymakamlığı’na nakledilmiştir. Kızılcahamam Kaymakamlığı görevinde üç yıldan fazla kalan Hüseyin Hüsnü Bey, 23 Ağustos 1930’da Göksun Kaymakamlığı’na nakledilmiştir. 14 Ağustos 1932’de de Elbistan Kaymakamlığı’nda görevlendirilmiştir. 1 Eylül 1933’te ise Elbistan Kaymakamlığı görevinde iken emekliye ayrılmıştır. Hüseyin Hüsnü Bey, emekli olduktan sonra Elazığ’da ikamet etmeye başlamış ve vefatına kadar kitapçılık ile meşgul olmuştur. 21 Kasım 1947’de vefat eden Hüseyin Hüsnü Bey, evli olup dört çocuk babası idi. Bildiği diller ise orta derecede Arapça ve Farsça idi.

Sedat IŞIK

KAYNAKÇA

T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı

BOA, DH.SAİD, 172/211.

BCA, 30.11.1-6.20.17-5.

BCA, 490.1-518.2029.2-10-12.

Emekli Sandığı Arşivi

Emekli Sandığı Arşivi, Emeklilik Sicil Dosyası: VH 000231.

TBMM Arşivi

TBMM Z.C., D:1, C. 9, İ: 2, s. 18

TBMM Z.C., D:1, C. 28, İ: 1.

TBMM Z.C., D:1, C. 2, İ: 30.

Telif Eserler

ÇOKER, Fahri, Türk Parlamento Tarihi, Milli Mücadele ve TBMM I. Dönem 1919-1923, Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları, Ankara 1995.