Mithat Perin (1917-2001)

Mithat Perin (1917-2001)

Gazeteci, Türk Siyasetçi.

Mart 1917’de Bulgaristan’a bağlı Nevrekop’ta dünyaya gelen Mithat Perin’in annesi üç kuşak önce Adapazarı’ndan Makedonya’ya göç eden Çerkez Halil Rıfat Efendi’nin kızı Şükriye Hanım (1887-1956), babası Perin ormanlarında orman işletmeciliğiyle uğraşan Abidin Efendi’nin oğlu Mehmet Celal Bey’dir. 1877’de Nevrekop’ta dünyaya gelen Mehmet Celal Bey (ö. 1965), Manastır Rüştiyesi mezunu olup Ağır Ceza Başkatibi iken İttihat ve Terakki’de aktif rol oynamış, Batı Trakya’da İttihatçılığın örgütlenmesinde öne çıkmış bir isimdir. İkinci Balkan Muharebesine katıldığı ve Teşkilat-ı Mahsusa’nın kuruluşunda rol oynadığı bilinen Mehmet Celal Bey, “Abidinof” takma adıyla Bulgar Sobranyasında mebus seçilerek Bulgaristan’ın Birinci Dünya Harbi’nde İttifak Bloğunda savaşa dahil olması için çaba sarf edenlerden birisi olmuş, aynı dönemde Sofya’da olan Ali Fethi ve Mustafa Kemal Beyler ile işbirliği içinde çalışmıştır. Ayrıca Trakya Paşaeli Müdafaa-i Heyet-i Osmaniyesi’nin aktif üyeleri arasında yer alan Mehmet Celal Bey Balkan Muharebeleri öncesinde başlayan baskılar döneminde eşi ve çocuklarını Anadolu’ya göndermiş; sırasıyla İzmir, Salihli ve İstanbul’a geçen ailesini yeniden yanına almıştır. Lozan Antlaşması sonrasında nihai olarak Türkiye’ye gelen ve soyadını Perin Dağından (bugün Bulgaristan sınırları içinde kalan Pirin Dağı) alan ailenin dört çocuğundan en küçüğü Mithat Perin’dir. Mithat Bey’in ağabeylerinden Avukat Cevat Perin (1907-1957), Tekirdağ Vilayet Meclisi Azalığında bulunmuş isimlerdendir ve İstanbulspor Kulübü’nün de kurucuları arasındadır. Ayrıca Mithat Perin tarafından kurulan Trakya Ekspres gazetesinin sahibi olan Cevat Bey’in Fransızcadan çeviri eserleri de bulunmaktadır. Ailenin üçüncü çocuğu Cevdet Perin (1914-1994) ise 1960’a kadar İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümünde öğretim üyesi iken 27 Mayıs sonrasında 147’ler arasında yer aldığı için akademiden ayrılmıştır. Sonraki süreçte politikaya atılan Doç. Dr. Cevdet Perin, Adalet Partisi’nin kurucularından olup XII. Dönemde Adalet Partisi ile Yeni Türkiye Partisi’nden ve bir süre de bağımsız olarak Bursa Milletvekilliği yapmıştır. Bu dönemde Demokrat Partililerin affı adına oldukça çaba sarf eden Cevdet Bey’in sıklıkla Kayseri Cezaevi’ne gittiği de bilinmektedir. Perin kardeşlerin en büyüğü olan Fransızca Öğretmeni Münevver Hanım (ö. 1956) ise Atatürk’ün özel kalem müdür muavinlerinden Sabit Şevki Şeren’in eşi ve Oğuz Şeren ile Turgay Şeren’in annesidir. İki evlilik geçiren Mithat Perin, ilk olarak 1942’de Şehdane Erkmen ile evlenmiş, 1948 senesinde ise 150’liklerden Kuva-yı İnzibatiye Başkumandanı ve 1919’un Harbiye Nazırlarından Süleyman Şefik Paşa’nın kızı Perizat (Söylemezoğlu) Hanım (1920-2015) ile ikinci evliliğini yapmıştır. Perin’in bu evliliğinden Selçuk (d. 1950) ile Azade (1947-1973) isimli iki çocuğu olmuştur.

Asıl mesleği gazetecilik olan ve Türkiye’nin bu alandaki duayen isimleri arasında yer alan Mithat Perin henüz lise öğrencisi iken basın camiası ile tanışmıştır. Ortaöğretimini Galatasaray Lisesi’nde tamamlayan Perin, öğrencilik yıllarında Fransızca öykülerin tercümesini yayınlamak suretiyle Uyanış (Servet-i Fünun) gibi dergilerde çalışmaya başlamıştır. Aktif bir öğrenci olan Perin’in iyi futbol oynadığı lise yıllarında muallim muavinliği yaptığı da bilinmektedir. Perin, 1938’de lise eğitimini tamamlamış, ardından Belçika’da Ecole Superieur de Commerce et d’Economic-Liége’de burslu olarak yüksek öğrenimini bitirmiştir. Yurtdışındaki eğitimi boyunca aynı zamanda Son Posta gazetesinin Belçika muhabirliğini de yapan Perin, İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine Türkiye’ye dönmüştür. Mithat Perin bu dönemde yedek subay olarak askerliğine Yalova’daki 47. Alay’da emir subayı olarak başlamış, ardından 57. Tümen’in Çanakkale’deki komutanlığında evrak müdürlüğüne atanmıştır. Gazeteciliğe dönüşü ise Vatan, En Son Havadis, Tasvir-i Efkar ve Son Saat gazetelerinde aldığı görevlerle olmuş, kısa süre içinde mesleğinde yükselmiş ve daha 1941 senesinde Ercüment Ekrem Talu’nun “matbuat ordusunun iftihar duyduğu genç şöhret” olarak bahsettiği dört isimden birisi olmuştur. Son Saat’te iken Demokrat İzmir’in ısrarı üzerine bu gazeteye geçmiştir. Bahsi geçen gazetelerin yazarlık ile yazı işleri ve genel yayın müdürlüklerini yapan Mithat Perin, 1945-1946 arasında haftalık Sinema Haftası dergisini de Altemur Kılıç, Tunç Yalman, Faruk Fenik gibi isimlerle 13. Sayısına kadar çıkartmıştır. 1947 senesinde ise İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanlığına getirilmiş, bu görevini sürdürürken Büyük Doğu’da Atatürk aleyhinde çıkan yazı nedeniyle gerçekleştirilen mitingde Demokrat İzmir gazetesi yazı işleri müdürü olarak bir konuşma yapmıştır. “Milletin en büyüğüne karşı gösterilen saygısızlık, inkılaplara, ileri yürüyüşe vurulmak istenen darbeler yeter artık” sözleri ile gündemde yerini alan Mithat Perin’in ayrıca aynı mitingde Anıtkabir yapımının gecikmesi ve Osmanlı Hanedanından prenseslerin Türkiye’yi ziyaret etmelerini tenkit eden ifadeleri de dikkat çekmiştir. Yine 1947’de Türk Gazeteciler Birliği’nin ilk kongresinde merkez idare heyetine getirilen Perin hakkında, yazdıklarından dolayı 1946-1949 arasında 36 kez tutuklama kararı çıkartılmıştır. Bu süreçte beş defa da tutuklanan Perin’in Demokrat Parti’ye yakın olmasının verilen kararlara etki ettiği söylenebilir. Örneğin bu suçlamalardan birisi 1947’de Adnan Menderes’in İzmir DP Ocağında yaptığı ve Meclis’in meşruluğunu zedelediği iddia edilen konuşmasını yaymak olarak ifade edilmiştir. 10 Ağustos 1947’de serbest bırakılana dek bu suçtan dolayı cezaevinde kalmıştır. Ancak Perin, DP’ye yakın olmakla beraber kendi partisinden de eleştiri almış ve o da partisinin basınla alakalı duruşunu zaman zaman tenkit etmiştir. Bu durum 1948’de DP Genel İdare Kurulu’nun gündeminde yerini almış; 1950’nin şubat ayında ise “Demokrat Parti kendini iyi niyetle tenkit eden gazete ve gazetecileri dahi, yine murakabesizlikten doğan bir siyasi hafiflikle tel’in eden bir parti haline gelmiştir” sözleriyle partisinden istifa etmiştir. Akabinde Demokrat İzmir’den de ayrılarak CHP’ye yakın olan Yeni İstanbul gazetesine katılan Mithat Perin, kısa süre sonra Yeni İstanbul’un yazı işleri ve genel yayın müdürü olmuştur.

14 Mayıs 1950’de Demokrat Parti’nin iktidara gelmesi ile çıkartılan af kapsamında mahkumiyet kararları silinen Perin bu süreçte partisi ile yeniden yakınlaşmış; 30 Eylül 1951’de ise İstanbul Ekspres’i kurmuştur. 1952 senesinde İstanbul Gazeteciler Cemiyeti’nin ikinci başkanı seçilen ve 1953-1960 arasında Resmi İlan Şirketi yönetim kurulu üyesi olan Mithat Perin’in bu dönemdeki bir diğer vazifesi de Gazete Sahipleri Sendikası ikinci başkanlığıdır. Başbakan Adnan Menderes’in yurt içi ve yurt dışı gezileri ile basın toplantılarında ve düzenlediği yemeklerde yerini alan gazetecilerin başında gelen Mithat Perin her ne kadar Demokrat Parti ile yakın teması olsa da muhalefette iken olduğu gibi iktidarda da partisini açıkça eleştirmekten çekinmemiştir. Gazetecilik ile siyaseti 1950’li yıllarda birlikte yürüten Perin, İstanbul Şehir Meclisi üyeliğinde de bulunmuş ama hükümetin aksine ispat hakkını savunarak politikanın değil, basının yanında yer almıştır. Bu sırada patlak veren 6-7 Eylül Hadiselerinin başlamasına neden olduğu gerekçesiyle sahibi olduğu İstanbul Ekspres süresiz kapatılmış ve kendisi de tutuklanmışsa da Yassıada’daki ifadelerine göre Adnan Menderes’in ya da Fuat Köprülü’nün araya girmesi ile serbest kalmış, 8 Eylül 1955’te de başbakan tarafından Perin’e geçmiş olsun telgrafı çekilmiştir.  İstanbul Ekspres gazetesi de yayın hayatına kaldığı yerden devam etmiş, gazetenin kapatılması Perin’in tutukluluğu süresinde gerçekleşmiştir.

Mithat Perin’in siyasi hayatı 1957 senesinde daha aktif hale gelmiş, bu yıl yapılan genel seçimlerde aldığı 315.688 oy ile Demokrat Parti’den İstanbul Milletvekili seçilmiştir. TBMM’de geçirdiği yaklaşık üç sene boyunca Karayolları Bütçesinin arttırılması, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyelerinin emeklilik haklarının iyileştirilmesi, Milli Gençlik Teşkilatı’na Maarif Vekaleti’nden ayrılan desteğin büyütülmesi gibi konularla ilgili tekliflerde imzası görülen Perin, “Bazı suç ve cezaların affı” hakkındaki kanun teklifini ise kendi başına sunmuş, reddedilmesi üzerine aynı konuya dair bir de takrir vermiştir ki bu da kabul edilmemiştir. Meclis oturumlarında birçok kez kürsüye gelen İstanbul Milletvekili Mithat Perin, genel olarak bütçe görüşmeleri kapsamında söz almışsa da konuşmalarında özellikle İstanbul Belediyesi’ne yapılacak yardım miktarının arttırılmasından, Yugoslavya’dan gelen muhacirlerin iş ve mesken sıkıntılarının çözülmesinden, Kıbrıs meselesinden, dış politika konusunda muhalefetin takındığı tutumdan ve basının bağımsız ve tarafsız olması gerekliliğinden bahsetmiştir. Milletvekilliği süresi içinde Hariciye Encümenliği ile Basın, Yayın ve Turizm Encümenliği’nde görev alan Perin’in, iktidar partisinin milletvekili olmakla beraber, hükümetin bazı politikalarını tenkit ettiği ve muhalefetmiş gibi davrandığı da görülmüştür. Özellikle basın ile ilgili konularda hassas davrandığı, basın suçlarının affına yönelik muhalif tutum sergilediği bilinmektedir. 1958’de basına yönelik kısıtlayıcı düzenlemelere karşı duran ve bu nedenle Başbakan Menderes’le Londra’ya gidecek heyete alınmayan Perin’in yine 1958’de muhalif yayın organı Kim dergisi kağıtsızlık nedeniyle baskısını durdurduğunda kendi gazetesinden kağıt tahsis ederek bu derginin neşrine devamını sağlamıştır. Basın konusunda hassasiyeti ile dikkat çeken Mithat Perin’in partilerin arasındaki gerginliği gidermek noktasında da sessiz kalmadığı görülmektedir. Öyle ki çıkarttığı dergiler arasında yer alan Türkiye Ekspres’te partilerin ilişkilerini iyileştirmesi amacıyla 1959’da kampanya başlatarak İsmet İnönü ile Osman Bölükbaşı’nın Adnan Menderes ile fotoğraflarını ilk sayfadan basmıştır. Milletvekilliği döneminde adının geçtiği bir diğer gelişme de Dokuz Subay Hadisesi olmuş, Binbaşı Samet Kuşçu, askerliğini yaparken Yalova’da tanıştığı ve Çanakkale’de de karşılaştığı Mithat Perin’e olayı ihbar etmiş, Perin de bu ihbarın Menderes’e ulaşmasını sağlamıştır.

Dokuz Subay hadisesinden iki buçuk sene sonra ise 27 Mayıs Darbesi yaşanmış, gazete sahipleri ve yazı işleri müdürlerinin davet edildiği 28 Mayıs tarihli orduevi toplantısına “her şeyden önce gazeteciyim” diyerek giden Mithat Perin 1 Haziran 1960’ta ise İstanbul Ekspres’in yazıhanesinden nezarete alınmıştır. Tutuklanma olayının çocuklarının önünde yaşanmaması adına evden erken ayrılıp gazeteye gittiğini söyleyen Perin, GMC kamyonlarla Davutpaşa Kışlası’ndan Yeşilyurt İskelesi’ne ve oradan da botla adaya götürülenler arasında yer almıştır. Yassıada’da 44 kişilik dördüncü koğuşta 476 gün kalan Mithat Perin’in koğuş arkadaşları arasında Agah Erozan, Behçet Uz, Nihat Eğriboz, Muhlis Erdener, Emin Kalafat, Aleksandros Haçopulos, Faruk Gürtunca Rasih Gürkan, Sebati Acun, Şevki Hasırcı, Ekrem Cenani ve Dündar Tekand gibi isimler vardır. Mithat Perin, Yassıada Mahkemeleri’nde Anayasayı İhlal Davası kapsamında yargılanmıştır. 9 Kasım 1957 tarihli Grup Toplantısında “biz bir yandan muhalefet mensupları ile uğraşırken bir yandan da onların tertiplerine alet olan vazifeli kimselerle mücadele etmek vaziyetinde kalmış bulunmaktayız. Şimdi böyle bir hava içerisinde 1957 seçimlerini Demokrat Parti sadece muhalefete karşı değil bütün bir ihanet manzumesine karşı kazanmış olduk…şayet bu kanunlar bu adamların şerrinden memleketi korumaya kafi değilse bize yeni teklif getirsinler” şeklindeki sözleri ve 7 Haziran 1958’de teklif edilip 10 Haziran’da grupta kabul edilen 149 imzadan ibaret “şiddet tedbirleri alınmasına” dair takrirde isminin olması ile suçlanmıştır. Kendisini “1957 seçimlerinde İstanbul Milletvekili seçildim…Milletvekili seçildiğimiz zamanda şartlar çok ağırdı. Meclise geldiğimiz hava bir siyasi fırtınanın devamlı olarak kopacağı hissini veriyordu. Nitekim 1957 seçimleri rey bakımından Demokrat Parti’nin aleyhine tecelli etmişti, bir çok yerlerde muhalefetin büyük bir kitle halinde Meclise gelmesinin efkar-ı umumiyede tevlit ettiği halin ifadesi olarak kabul edilmek lazım gelir. Bu hava içerisinde, yani bir mebusun kararsızlıklarını müsamaha ile karşılamak lazım gelir kanaatindeyim…” şeklinde savunan Perin’in avukatlığını Hüsamettin Cindoruk, Ferruh Dereli ve Enver Yakupoğlu üstlenmiştir. Ayrıca 6-7 Eylül Olayları Davası’nda da şahit sıfatıyla dinlenen Perin, sahibi ve başyazarı olduğu İstanbul Ekspres’in yazı işleri müdürü Gökşin Sipahioğlu’nun telefonuyla Atatürk’ün evine bomba yapıldığına dair haberin radyo ve ajans bülteni tarafından geçildiğini öğrendiğini ve yine Sipahioğlu’nun ısrarıyla gazetenin ikinci baskıyı yapmasına ikna olduğunu belirtmiştir. Perin’in verdiği bu bilgilerin sonraki yıllarda Gökşin Sipahioğlu tarafından da teyit edildiği görülmektedir. Başsavcılık, bu dönemde İstanbul Vilayeti İdare Heyeti azası olan Perin’in gazetesinin uzun yıllardan beri kullanılmayan en büyük puntolarla ikinci baskıya gitme usulünü kullanmasını “tertip eseri” olarak değerlendirmişse de bu davayla ilgili bir ceza almamıştır. Mahkeme neticesinde “Anayasayı tağyir, tebdil ve ilga suçuna fer’i şerik olarak iştirak ettiği delilleriyle sabit olan…” Mithat Perin, Türk Ceza Kanunu’nun 146/3 gereğince beş yıl ağır hapse mahkum edilmiştir.

Yassıada’daki tutukluluğu hükmün verilmesi ile sona eren ve hapis cezasına çarptırılan diğer Demokrat Partili siyasiler gibi askeri nakliye uçakları ile Kayseri Bölge Cezaevi’ne gönderilen Mithat Perin, on aya yakın burada kalmıştır. Ardından İstanbul’a naklini isteyenler arasında yer almış ve 16 Temmuz 1962’de Toptaşı Cezaevi’ne nakledilmiştir. Ancak burada da uzun kalmayan Perin, yaklaşık otuz ay süren mahkumiyetinin ardından af ile serbest bırakılmıştır. Serbest kalmasından sonra Durum dergisi ile gazeteciliğe geri dönen Mithat Perin, “Yassıada ve İnfazların İçyüzü” çalışmasıyla Yassıada kararları ile infazları hakkında ilk geniş kapsamlı ve belgelere dayalı açıklamayı gerçekleştiren isim olmuştur.  Dolayısıyla siyasi tutuklu olduğu dönemde gazetecilik kimliğini muhafaza etmiş, cezası bittikten sonra bu bilgileri kitap haline getirmiştir. Perin yeniden gazeteciliğe döndüğü bu yıllarda 1969’da Son Havadis ve 1971’de Dünya gazetelerinin genel yayın müdürlüklerini üstlenmiştir. Aynı süreçte Durum ve Haber’den ayrı Meydan dergisinde de çalışmıştır. 1969’da Anadolu Ajansı’nın yönetim kurulu üyeleri arasında da yerini alan Perin, 1975’te Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu Başkanı olmuştur. 1975’te kurulan Film Sanayii ve Tüm Sanatçıları Güçlendirme Vakfı’nın bir numaralı kurucu üyesi ve vakfın ilk başkanı da olan Perin, 1977’ye kadar bu görevini devam ettirmiştir.  Ayrıca 1975-1978 seneleri arasında Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu üyeliği ile yine Türk Hava Yolları Reklam Kurumu Başkanı da olan Perin’in bu yıllarda The Times gazetesinin Türkiye temsilcisi olduğu bilinmektedir.  1978’de Tercüman, 1983’te Hürriyet gazetelerinde de mesleğine devam etmiştir ki Hürriyet’te, gazeteyi eleştirip önerilerde bulunmaları için Emre Kongar başkanlığında oluşturulan İhtisas Komitesi içinde yer almıştır.  1988’de Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü’ne layık görülen ve Basın Şeref Kartı sahibi olan Mithat Perin, Türkiye Kanserle Savaş Vakfı İdare Heyeti ikinci başkanlığında bulunmuş, 1999’da ise Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi tarafından verilen Türkiye Fair Play ödülüne tanıtım dalında hak kazanmıştır. İleri seviyede Fransızca ve İngilizce bilen Perin’in gazeteciliğinin yanı sıra basılmış kitapları da bulunmaktadır. “Gerici Sol”, “Marks Nerede Yanıldı”, “Ne Marks Ne İsa”, “Yassıada Faciası”, “Basın Özgürlüğü Mücadelesi”, “Haberin Gerçek Değeri”, “Menderes’i Kim Astırdı”, “Zindana Tıkılan İktidar”, “İtiraf”, “İlk Akdeniz Medeniyetleri”, “Tarihin En Cüretkar Suikast Planı” gibi birçok kitabın yazarı veya mütercimidir. Ayrıca Tercüman gazetesinin yayınladığı iki ciltlik Politika Ansiklopedisi’nin genel koordinatörlüğü ile Spor Ansiklopedisi’nin yayın kurulu başkanlığını üstlenmiştir. Türkiye’de modern gazeteciliğin oluşmasında çok önemli bir yeri olan ve siyasete girmeden önce de, siyasette iken de ve sonrasındaki yaşantısında da yazmaktan vazgeçmeyen Mithat Perin’in yetiştirdiği öğrencileri arasında Abdi İpekçi, Ara Güler, Turhan Dilligil, Ali Oraloğlu, Gökşin Sipahioğlu, Halit Kıvanç, Nehar Tüblek, Sami Kohen, Turhan Aytul, Burhan Ayeri gibi onlarca isim vardır. Mithat Perin, 1 Ocak 2001’de karaciğer ve kalınbağırsak kanserleri nedeniyle vefat etmiş ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilmiştir.

Selma GÖKTÜRK ÇETİNKAYA

KAYNAKÇA

Arşiv Belgeleri, Resmi Yayınlar ve Tutanaklar

Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (CA).

CA, 30.1.0.0/19.110.4.

CA, 30.1.0.0/43.129.1.

CA, 10.9.0.0/262.801.6.

ARSLAN, Zühtü, TARAKÇI, Selma, Türk Parlamento Tarihi, TBMM XI. Dönem (1957-1960), Cilt 3, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları, Ankara 2011.

TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem 11, Cilt 2, 34. Birleşim, 5 Şubat 1958.

TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem 11, Cilt 2, 44. Birleşim, 23 Şubat 1958,

TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem 11, Cilt 2, 46. Birleşim, 25 Şubat 1958,

TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem 11, Cilt 2, 47. Birleşim, 26 Şubat 1958,

TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem 11, Cilt 2, 48. Birleşim, 27 Şubat 1958,

TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem 11, Cilt 7, 47. Birleşim, 27 Şubat 1959,

TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem 11, Cilt 12, 47. Birleşim, 25 Şubat 1960.

Yassıada Zabıtları-II, 6/7 Eylül Olayları Davası, Haz. Emine Gürsoy Naskali, Kitabevi, İstanbul 2007.

Yassıada Zabıtları-V, Anayasa Davası, Cilt 1, Haz. Emine Gürsoy Naskali, Kitabevi, İstanbul 2011.

Yüksek Adalet Divanı Kararları 14 Ekim 1960-15 Eylül 1961, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2007

Tetkik Eserler, Hatıralar

AKIN, Bedii Faik, Matbuat Basın Derkeen Medya, Cilt 1. Doğan Kitap, İstanbul 2001.

ÇELİKOĞLU, Adnan, Bir Darbeci Subayın Anıları-27 Mayıs Öncesi ve Sonrası, Haz. Ergin Konuksever, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2021.

EVREN, Burçak, Başlangıcından Günümüze Sinema Dergileri, Korsan Yayın, İstanbul 1993.

FERSOY, Orhan Cemal, Devlet ve Hizmet Adamı Fatin Rüştü Zorlu, Hun Yayınları, İstanbul 1979.

GOLOĞLU, Mahmut, Demokrasiye Geçiş, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2009.

PERİN, Celal, Nevrekoplu Celal Bey’in Hatıraları: Batı Trakya’nın Bitmeyen Çilesi, Arma Yayınları, İstanbul 2000.

PERİN, Mithat, Menderes’i Kim Astırdı?, Dünya Yayıncılık, İstanbul 1995.

PERİN, Mithat, Yassıada Faciası: 27 Mayıs Darbesinden İdamlara Kadar İşkence Altında Ezilenlerin Dramı, Cilt 1, Dem Basım-Yayım, İstanbul 1990.

PERİN, Mithat, Yassıada, İnfazların İçyüzü, M. Çevik Matbaası, İstanbul 1970.

Politika Ansiklopedisi, Cilt 1-2, Genel Koordinatör: Mithat Perin, Tercüman Gazetecilik Matbaacılık, İstanbul 1982.

Spor Ansiklopedisi, Yayın Kurulu Başkanı: Mithat Perin, Tercüman Gazetecilik Matbaacılık, İstanbul 1981.

TEKİL, Süleyman, Galatasaray Tarihi 1905-1985, Efes İnşaat ve Emlâk işletmeciliği, İstanbul 1986.

TOPUZ, Hıfzı, Nişantaşı Anıları, Heyamola Yayınları, İstanbul 2009.

YILDIZ, Aytaç, Üç Dönem Bir Aydın: Burhan Asaf Belge, İletişim Yayınları, İstanbul 2011.

Süreli Yayınlar

Akis, 17 Eylül 1962.

Akşam, 1 Mart 1947.

Cumhuriyet, 23 Haziran 1947.

Cumhuriyet, 13 Ocak 1949.

Cumhuriyet, 5 Aralık 1952.

Cumhuriyet, 7 Mayıs 1956.

Cumhuriyet, 31 Aralık 1958.

Cumhuriyet, 17 Temmuz 1962.

Cumhuriyet, 15 Mayıs 1976.

Cumhuriyet, 11 Şubat 1986.

Cumhuriyet, 27 Nisan 1999.

Cumhuriyet, 9 Eylül 1999.

Cumhuriyet, 2 Ocak 2001.

Durum, 2 Mayıs 1968.

Durum, 30 Mayıs 1968.

Durum, 24-30 Mayıs 1971.

En Son Havadis, 10 Ağustos 1941.

İstanbul Ekspres, 6 Eylül 1955.

Milliyet, 8 Aralık 1955.

Milliyet, 22 Mart 1957.

Milliyet, 5 Eylül 1966.

Milliyet, 2 Ocak 2002.

Son Posta, 27 Mayıs 1941.

Ulus, 7 Ağustos 1947.

Uyanış, 11 Ağustos 1938.

Vatan, 27 Nisan 1941.

Vatan, 23 Ocak 1942.